با توجه به اینکه خودر های امروزی از فناوری پیچیده و پیشرفته تری برخوردار هستند بنابر این عیب یابی در این خودرو ها به نسبت خودروهای قدیمی دشوارتر است.دیاگ، یکی از مهم ترین ابزارهای تعمیرات خودرو است و شکل آن می‌تواند به سادگی آمپرسنج یا حتی تبلت باشد که با استفاده از آن میتوان عیب های خودرو را به طور دقیق، با درصد خطای پایین و با سرعت بالا تشخیص داد. با ما همراه باشید تا این نوشتار نحوه کار با دیاگ را مطالعه کنیم.
دستگاه دیاگ چیست؟
دستگاه دیاگ یک ابزار هوشمند الکترونیکی برای عیب یابی و خطایابی در خودروهای انژکتوری است که داده های موردنیاز را از بخش کامپیتر خودرو دریافت می کند و بعد از پردازش و آنالیز داده ها اطلاعاتی شامل: کدهای خطا، وضعیت سنسورها و عملگرها و … را اعلام می کند.
در گذشته و قبل از اختراع این دستگاه،تعمیرکاران خودرو برای یافتن علت خرابی تمام اجزای خودرو را خارج می ساختند و سپس با تست تک تک آنها اقدام به تشخیص و سپس تعمیر قطعه معیوب می کردند؛اما با ساخته شدن دستگاه دیاگ دیگر نیازی به خارج کردن قطعات خودرو برای ریشه یابی علت نقص خودرو نیست زیرا با این دستگاه به راحتی می توان نواقص خودرو را تشخیص داد و امکانات لازم برای تعمیر آن را فراهم کرد.
قطعات و اجزای تشکیل دهنده دیاگ
- کامپیوتر: بخش اصلی دستگاه دیاگ است و وظیفه پردازش اطلاعات دریافت شده از ECU خودرو را دارد.کامپیوتر دستگاه دیاگ، معمولاً یک کامپیوتر شخصی (PC) یا یک دستگاه الکترونیکی همراه (PDA) است. این کامپیوتر باید دارای ویژگی هایی مانند پردازنده قدرتمند، حافظه کافی و صفحه نمایشگر باکیفیت باشد تا به درستی بتواند داده های دریافت کرده را تحلیل نموده و پردازش نماید.
- سخت افزار یا اینترفیس : بخش میانی و واسط در دستگاه دیاگ است و مسئولیت ارتباط بین کامپیوتر و شبکه کامپیوتری خودرو را بر عهده دارد.سخت افزار یا اینترفیس دستگاه دیاگ، معمولاً یک برد مدار چاپی (PCB) است که دارای قطعات الکترونیکی مختلفی می باشد و وظیفه برقراری ارتباط بین کامپیوتر و شبکه کامپیوتری ماشین را بر عهده دارد.با استفاده از اینترفیس و کابل های رابط ، ما قادر خواهیم بود خودرو را عیب یابی کرده و مشکلات احتمالی عملکردی آن را شناسایی کنیم.
- کابل های رابط و کانکتورها : وظیفه اتصال دستگاه دیاگ به کامپیوتر خودرو را برعهده دارند و قادرند اطلاعات را بین ECU و دستگاه دیاگ منتقل نمایند.کابل های رابط و کانکتورها، معمولاً از نوع کابل های OBD-II هستند. این کابل ها دارای یک کانکتور 16 پین هستند که با کانکتور OBD-II خودرو مطابقت دارد.
- نرم افزار دیاگ خودرو : یکی دیگر از مهمترین قسمت های دیاگ می باشد که برای هر مدل خودرو متفاوت است و معمولا توسط شرکت سازنده دستگاه دیاگ طراحی گشته و توسعه داده می شود؛ هر شرکت از دستورالعمل های کارکردی متفاوت استفاده می کند به همین دلیل نمی توان هر خودرویی را با هر نرم افزاری دیاگ زد و باید برای هر خودرو از نرم افزار خاص خود آن خودرو استفاده نماییم تا دستگاه بتواند عملکرد فعلی خود را با استانداردهای نوع خودرویی که انتخاب شده است تطبیق دهد و آنگاه اقدام به عیب یابی نماید. نرم افزار دیاگ خودرو ، بخش کنترلی دستگاه دیاگ است و مسئولیت کنترل عملکرد سایر اجزای دستگاه دیاگ را بر عهده دارد. این برنامه کاربردی دارای ویژگی هایی مانند متصل شدن به شبکه کامپیوتری خودرو، قابلیت جمع آوری و پردازش و ذخیره و چاپ اطلاعات، شناسایی کدهای خطا و … می باشد.
انواع دستگاه دیاگ
- تبلتی (دیاگ قابل حمل تاچ یا لمسی)
- پرتابل (دیاگ قابل حمل دکمه ای)
- ثابت (کامپیوتری)
- دیاگ اندروید
چه زمانی باید دیاگ بزنیم؟
در اکثر مواقع با روشن شدن چراغ چک خودرو باید دیاگ بزنیم تا علت روشن شدن چراغ چک مشخص شود.اما اگر حس می کنید که خودرو شما مانند سابق کار نمی کند، به طور مثال : مصرف سوخت شما بالارفته است ، ماشین شتاب سابق را ندارد،ریپ زدن موتور،استارت نخوردن یا استارت ناقص خودرو ، مشکلات تعویض دنده ، وجود مشکل در سیستم ترمزگیری خودرو می توانید با دیاگ زدن مشکلات خودرو را بررسی و اقدام به رفع این مشکلات نمایید.
مشکلات قابل تشخیص در نحوه کار با دیاگ
- ایجاد تغییر کیلومتر خودرو
- بررسی میزان آلودگی هوا
- شناسایی مشکلات سنسورهای ایسیو
- کارایی سنسور اکسیژن
- عملکرد جعبه دنده و البته ترموستات
- مشکلات ایسیو خودرو
- بررسی سرعت خودرو
- دور موتور
- ولتاژی که باتری خودرو دارد
- میزان دمای آب رادیاتور
- وضعیت سیستم تهویه
- پاشیدن سوخت انژکتورها
- مدت زمان شارژ کویل ها
- و بسیاری از موارد دیگر
نحوه اتصال دستگاه دیاگ به خودرو
دستگاه دیاگ از طریق کابل به خودرو متصل می باشد و اطلاعات کامپیوتر خودرو در واقع به واسطه همین کابل به دستگاه دیاگ یا به عبارت بهتر به اینترفیس دستگاه دیاگ منتقل می شود.این اینترفیس نیز با اتصال به لپ تاپ،اطلاعات گرفته شده را به لپتاپ منتقل می کند و متخصص با خواندن اطلاعاتی که در لپتاپ به نمایش درآمده می تواند دریابد که وضعیت خودرو از چه قرار است.
چگونه با دیاگ کار کنیم؟
- وصل کردن کابل دیاگ به خودرو
- باز کردن سوئیچ بعد از اتصال دیاگ
- انتخاب نوع دیاگ زدن
- آغاز عملیات دیاگ
- دریافت کدهای موجود
- کد خوانی دیاگ
- تحلیل داده ها
- عیب یابی
- پاک کردن خطاهای موجود
همانطور که خواندید دستگاه دیاگ یک دستگاه عیب یاب تخصصی است که می تواند عیوب ECU خودرو را بخواند.
برای این که بتوانید دیاگ را به کامپیوتر خودرو خود متصل کنید باید کابل مناسب برای اتصال دیاگ به OBD را داشته باشید و سپس دیاگ را به این سوکت متصل نمایید.
پس از اتصال دیاگ به OBD باید برنامه دیاگ را اجرا کنید و از منو تنظیمات، مدل خودرو و ECU را انتخاب نمایید. در صورتی که نتوانسید مدل خودرو خود را پیدا کنید باید اقدام به دانلود گزینه مربوطه نمایید.
بعد از اینکه برنامه مربوط به خودرو خود را در دستگاه دیاگ اجرا کردید، تمامی مراحل را به ترتیب طی کنید تا در نهایت دستگاه دیاگ، عیوب خودرو را به شما نمایش دهد.
در مرحله آخر دستگاه کد خطا به شما نشان می دهد که تمامی این کد ها عیوب خودرو شما هستند و باید بررسی و برطرف شوند.
البته ممکن است این کد ها به اشتباه نشان داده شده باشند، به همین خاطر باید یک بار تمامی کد های خطا را پاک کنید و دوباره مراحل دیاگ زدن را انجام دهید و دوباره خطا ها را بررسی نمایید.
به یاد داشته باشید فرایند کد خوانی دیاگ از حساسیت ویژه ای برخوردار است و شما زمانی می توانید عیب یابی دقیق را انجام دهید که دانش کافی در این حوزه داشته باشید.
انواع خطادر نحوه کار با دیاگ
- خطای موقت: این موارد خطا های موقت دستگاه دیاگ هستند که نباید جدی گرفته شود. به عنوان مثال ممکن است بالا رفتن مقدار کمی دما موتور سبب ایجاد خطا موقت در دیاگ بشود که می توان آن را به طور کامل پاک کرد و مشکل خاصی به وجود نمی آید. بنابراین خطا های موقت بسیار مهم و ضروری نیستند.
- خطای دائمی:بر خلاف خطا های موقت، خطا های دائم بسیار مهم و حیاتی هستند و نشان دهنده خرابی و وجود اختلال در عملکرد برخی از قطعات خودرو می باشند.
برای تشخیص خطا های دائم و موقت از یکدیگر کافی است لیست خطا های نشان داده را پاک کنید و عملیات دیاگ را دوباره انجام دهید، اگر خطا ها دوباره به شما نشان داده شوند، به این معنی است که این خطا ها، ارور های دائمی هستند و قطعه ای در خودرو نیاز به تعمیر یا تعویض دارد.
هزینه دیاگ زدن
هزینه دیاگ زدن خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع خودرو: هزینه دیاگ زدن برای خودروهای ایرانی معمولا بین 50 تا 100 هزار تومان است، در حالی که هزینه عیب یابی برای خودروهای خارجی می تواند بین 100 تا 500 هزار تومان باشد.
- محل دیاگ زدن: هزینه دیاگ زدن در تعویض روغنی ها و مکانیکی های معمولی معمولا پایین تر از مراکز تخصصی دیاگ است.
- خدمات ارائه شده: برخی از مراکز دیاگ علاوه بر خواندن کدهای خطا، خدمات دیگری مانند پاک کردن کدهای خطا، تنظیم موتور و عیب یابی تخصصی را نیز ارائه می دهند که این خدمات می تواند هزینه عیب یابی را افزایش دهد.
